Chiều ngày 10/11, tại Hà Nội, Ban Kinh tế Trung ương chủ trì phối hợp với Bộ Công Thương, Hiệp hội năng lượng Việt Nam và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo chuyên đề “Phát triển năng lượng xanh và các năng lượng mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Hội thảo nằm trong chuỗi sự kiện Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế lần thứ ba về công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit 2021 với chủ đề "Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong kỷ nguyên số".
Toàn cảnh hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho biết để thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, một trong những yêu cầu quan trọng đặt ra là phải bảo đảm an ninh quốc gia.
Trong thời gian qua, phát triển năng lượng nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, cung cấp năng lượng, đặc biệt là cung cấp điện cơ bản đáp ứng đủ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội với chất lượng ngày càng được cải thiện; sản xuất và tiêu thụ năng lượng đã gia tăng đáng kể, cơ cấu tiêu thụ năng lượng chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá.
Tuy nhiên, kèm theo sự gia tăng sản xuất và tiêu thụ năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội, tổng phát thải khí CO2 cũng gia tăng nhanh chóng, phát thải khí CO2 bình quân đầu người hàng năm ở mức 1,96 tấn năm 2015 đã tăng lên 2,95 tấn vào năm 2019.
TS Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, Việt Nam cần xây dựng chính sách ưu tiên phát triển năng lượng xanh, năng lượng sạch gắn với những cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu. Cụ thể, trong vài năm gần đây, các cấp lãnh đạo Việt Nam đã ban hành nhiều Nghị quyết, Quyết định nhằm phát triển nguồn năng lượng sạch, như điện năng lượng mặt trời, điện gió, điện khí sinh học.
Hiện nay, dự thảo Quy hoạch điện VIII đặt ra yêu cầu “ưu tiên phát triển những nguồn điện năng lượng tái tạo và năng lượng mới”. Trong đó, tỷ lệ điện năng mặt trời chiếm khoảng 5,4-5,9% vào năm 2030, năm 2045 tăng lên đạt tỷ lệ 8,4%. Đối với điện gió trên bờ và gần bờ, năm 2030, tỷ lệ điện năng gió trên bờ và gần bờ chiếm khoảng 6,5%; về điện gió ngoài khơi, đạt khoảng 2.000 MW hoặc có thể cao hơn khi điều kiện thuận lợi vào năm 2030; đối với điện từ chất thải rắn, sinh khối và các dạng năng lượng tái tạo khác, phấn đấu đến năm 2030, điện năng sản xuất từ các nguồn này đạt khoảng 0,9-1%, tăng lên 2,2-2,5% vào năm 2045.
Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu khai mạc hội thảo
Thực tế cho thấy, trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò nền tảng. Do đó, việc sớm xây dựng và triển khai Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia về nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ năng lượng giai đoạn 2021 - 2030 là hết sức cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Trong đó, cần chú trọng tới công nghệ năng lượng mới, năng lượng xanh và tái tạo, gắn kết chặt chẽ chương trình này với kế hoạch xây dựng quy định về lộ trình, phương thức giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện của đất nước và cam kết quốc tế.
Bên cạnh đó, cần quan tâm xây dựng Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trong đó phải có nhiệm vụ về giải pháp phát triển năng lượng xanh, năng lượng mới; chú trong nghiên cứu giúp quy hoạch một số trung tâm năng lượng tái tạo tới các vùng và địa phương có lợi thế và có cơ chế ưu đãi để thúc đẩy phát triển các trung tâm năng lượng tái tạo nhằm tạo điều kiện cho các địa phương phát huy thế cạnh tranh để phát triển công nghiệp năng lượng phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa phù hợp với những quan điểm định hướng nêu ra trong Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/02/2020 về “Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Tại Hội thảo Ông Phạm Nguyên Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, điện năng là năng lượng của nền kinh tế. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, kèm theo cường độ đô thị hóa và công nghiệp hóa, hiện đại hóa tăng nhanh, trong giai đoạn vừa qua, tổng công suất lắp đặt hệ thống điện đã tăng nhanh chóng, đạt 69.300 MW năm 2020, đáp ứng nhu cầu phụ tải của nền kinh tế tăng khoảng 10%/năm trong thời gian qua. Đứng trước yêu cầu về đảm bảo an ninh năng lượng song song với phát triển bền vững, ngành năng lượng phải đối mặt với nhiều thách thức nhằm đảm bảo cung ứng đủ điện, sạch, chất lượng và chi phí tối ưu.
Ông Phạm Nguyên Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) phát biểu tại hội thảo
Theo đó, giải pháp đưa ra là nguồn điện sẽ được chuyển dịch theo hướng đa đạng, tập trung khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng mới và năng lượng tái tạo với cơ cấu hợp lý. Cụ thể sẽ gia tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo lên khoảng 11,9-13,4% năm 2030 và khoảng 26,5-28,4% năm 2045; giảm tỷ lệ điện năng sản xuất từ nguồn điện than trong cơ cấu sản xuất, từ 44,2-45,5% năm 2030 xuống 27,4-32,4% năm 2045; phát triển nguồn điện khí sử dụng LNG và tập trung nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới như tích năng, năng lượng gió ngoài khơi, năng lượng hydrogen, năng lượng từ rác thải…
“Việc chuyển dịch nguồn năng lượng để phát triển bền vững là một lộ trình nhiều khó khăn, thách thức đối với Việt Nam, cần có hỗ trợ về công nghệ, tài chính của các quốc gia, tổ chức trên thế giới”, ông Phạm Nguyên Hùng nêu quan điểm.
Hội thảo với 7 báo cáo chính, các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp đã trao đổi, làm rõ thêm một số nội dung liên quan đến những thách thức lớn, những cơ hội lớn cho phát triển năng lượng xanh tại Việt Nam và đề xuất những giải pháp thực tế, hiệu quả; những khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển các loại hình năng lượng xanh, năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối; về khả năng thu hút đầu tư, phát triển các loại hình năng lượng xanh ở Việt Nam; trao đổi về cơ chế chính sách đặc thù để phát triển các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn... Qua đó, đề xuất, kiến nghị những phương hướng nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, hiệu quả cho phát triển năng lượng xanh, năng lượng mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045.
Trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu cũng đã thảo luận để làm rõ hơn về những vấn đề trọng tâm đối với phát triển năng lượng xanh, năng lượng mới trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và xu thế toàn cầu hóa gắn với những yêu cầu, cam kết về đảm bảo an toàn môi trường, giảm thiểu phát thải khí nhà kính.
Kết luận tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh những ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp có giá trị quan trọng để góp phần phục vụ mục tiêu đưa Việt Nam có ngành công nghiệp năng lượng phát triển và bảo đảm an ninh năng lượng cho mục tiêu phát triển kinh tế.
Mai Anh
