Giao thông vận tải là một trong các hệ thống hạ tầng thiết yếu để tăng trưởng và phát triển kinh tế. Do đó, sử dụng năng lượng hiệu quả cho phát triển trong ngành này là một nội dung quan trọng trong các chiến lược và quy hoạch của quốc gia.

Phát triển vận tải tiết kiệm nhiên liệu thời gian qua đã được lồng ghép, thúc đẩy trong chính sách phát triển của ngành giao thông vận tải, đem lại một số kết quả quả tích cực trong việc tiết kiệm năng lượng, tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đáng chú ý, thực hiện Luật Giao thông đường bộ, Luật Bảo vệ môi trường, ngành giao thông vận tải đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và tổ chức triển khai thực hiện.

Ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Môi trường (Bộ Giao thông - Vận tải) cho biết, việc kiểm soát khí thải từ các phương tiện cơ giới đường bộ ngày càng được tăng cường; mức tiêu chuẩn khí thải được xây dựng theo hướng ngày càng nâng cao.

Đặc biệt, bộ đã ban hành quy định về dán nhãn năng lượng đối với xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, xe mô tô, xe gắn máy cũng như phối hợp với Bộ Khoa học - Công nghệ xây dựng và ban hành Tiêu chuẩn Việt Nam về giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe ô tô con, xe mô tô, xe gắn máy.

PGS - TS. Nguyễn Hồng Thái, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế và Vận tải đường sắt Việt Nam cho rằng, khi tình trạng ùn tắc giao thông trong các đô thị diễn ra, sự lãng phí nhiên liệu tăng lên, cũng là lúc ô nhiễm càng gia tăng do khối lượng phương tiện dồn ứ không di chuyển được. Điều đáng nói là, hầu hết những loại xe ô tô cũ và xe máy đang lưu hành đều không có bộ kiểm soát khí thải ra môi trường. Trong khi đó, nhiều người tham gia giao thông tại Việt Nam còn chưa có thói quen bảo dưỡng phương tiện định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Đồng thời, nhiều phương tiện cũ nát, hết niên hạn sử dụng vẫn tham gia giao thông, không chỉ làm lãng phí năng lượng, mà còn đe dọa đến sự an toàn tính mạng cho người tham gia giao thông, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng không khí của các đô thị, đe dọa đến sức khỏe và cuộc sống của người dân.

Trước thực trạng trên, các chuyên gia cho rằng, ngành giao thông vận tải cần triển khai những giải pháp tích cực hơn để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Cần lồng ghép công tác giảm nhẹ khí phát thải nhà kính vào các quy hoạch, kế hoạch, dự án đầu tư, phát triển giao thông vận tải. Cùng với đó, cần ban hành chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia tài trợ về tài chính cho việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Xác định thúc đẩy vận tải xanh có ý nghĩa quan trọng trong định hướng phát triển nền kinh tế xanh tại Việt Nam và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, Phó Vụ trưởng Nguyễn Hữu Tiến đề xuất, cần ưu tiên phát triển phương tiện vận tải hàng hóa khối lượng lớn, ít tiêu tốn nhiên liệu như đường sắt, đường thủy tiến tới hình thành một số doanh nghiệp vận tải hàng hoá đa phương thức có quy mô lớn, có khả năng thực hiện các chuỗi vận tải hoàn chỉnh đường bộ – đường sắt – đường biển, hoặc đường bộ – đường thuỷ – đường biển.

Để sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng quy chuẩn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với một số loại phương tiện vận tải, hoàn thiện hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật; đồng thời có chính sách khuyến khích, thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng.

Hữu An

Theo Thời báo Ngân Hàng